کلیاتی در مورد سیتولوژی (سلول شناسی)در عالم حیات

بطور کلی در عالم حیات دو نوع سلول وجود دارد :

۱- سلول های پرو کاریوت

باکتری ها که هسته ی سازمان یافته ندارند.

۲- سلول های یو کاریوت

آغازیان ، قارچ ها، گیاهان و جانوران که دارای هسته ی سازمان یافته ای هستند.

پس با این تقسیم بندی باید تکلیف دو مطلب رو روشن کنیم :

۱ – اجزای اصلی سلول چیست؟ غشا (پلاسمالما)، سیتوپلاسم (سیتوسل و اندامکها)و هسته 

یعنی هر پنج گروه جانداران که در بالا نام بردیم . حتما در واحد ساختاری پیکرشان این سه جز را دارند. هسته در یو کاریوت ها به دلیل اینکه دارای غشا میباشدسازمانیافته است .

۲ – مفهوم سازمان یافتگی چیست ؟ هسته ی سازمان یافته دارای پنج ویژگی  است :

                                    ۱- دارای غشای دو لایه ی منفذ دار می باشد. 

                                    ۲- دارای شیره ی هسته است. که تقریبا شبیه سیتوپلاسم است اما کمی غلیظ تر می باشد.

                                    ۳- دارای یک یا چند  هستک است ،که برای سلول ریبوزوم می سازد .

                                    ۴- دارای اسکلت هسته ای از جنس ریز رشته .(میکرو فیلامنت ) و ریزلوله (میکرو توبول ) است که به هسته شکل میدهد.

                                    ۵- . بالاخره مهمترین بخش هسته کروماتین است . که در واقع شبکه ای در هم از رشته های کروموزومی است . ژنها قطعات خاصی از این کروموزوم ها هستند.در واقع صفاتی که ما از والدین به ارث می بریم ناشی از انتقال همین عوامل در فرآیند لقاح است .

در سیتو پلاسم زمینه ی مایع را که حالتی بین مایع و نیمه جامد دارد (شبیه سفیده ی تخم مرغ) سیتوسل می نامیم.اندامکها (organeles) اجزای غشادار درون سیتوپلاسمی هستند .هر یک از اندامکها وظیفه ی خاصی در سلول بر عهده دارند.از اندامکهای مهم غشادار میتوان شبکه ی آندوپلاسمی را نام برد .همچنین جسم گلژی و لیزوزوم اندامکهای مهمی به شمار میآیند.میتوکندری در همه ی سلولها و کلروپلاست در سلولهای گیاهی و برخی از آغازیان به همراه هسته جزو اندامکهای دوغشایی هستند.

این خلاصه ای از بحث سلول شناسی است که میتوانید بررسی بیشتر آنرا در فصل اول زیست دهم مشاهده کنید.